Καθυστέρηση Ομιλίας και Λόγου

Η καθυστέρηση ομιλίας και λόγου παρατηρείται όταν ένα παιδί αργεί να αναπτύξει, συγκριτικά με τη χρονολογική του ηλικία, κάποιο στάδιο λόγου και ομιλίας.

Είναι ένα συχνό αναπτυξιακό πρόβλημα που αφορά έως και το 10 – 15% των παιδιών 2 ετών και 4 – 5% των παιδιών μετά τα 3 έτη. Αυτή η καθυστέρηση μπορεί να παρουσιαστεί είτε κατά την έναρξη, όπου το παιδί έχει αργήσει να ξεκινήσει να μιλάει, είτε σε άλλο επίπεδο λόγου και ομιλίας όσο αναπτύσεται (κατανόηση, έκφραση, δομή, άρθρωση κτλ.)

Χαρακτηριστικά παιδιών με καθηστέρηση λόγου και ομιλίας

· Αποκτούν λέξεις με πιο αργό ρυθμό

· Συνδιάζουν λέξεις για να φτιάξουν φράσεις με πιο αργό ρυθμό

· Προτιμούν τις χειρονομίες από τη λεκτική επικοινωνία

· Στα 2 έτη γνωρίζουν περίπου 20 λέξεις

· Στα 3 έτη χρησιμοποιούν 2-3 λέξεις για να κάνουν προτάσεις

· Δυσκολεύονται στη σύνταξη και στη γραμματική

Που μπορεί να οφείλεται;

Η αιτιολογία της καθυστέρησης του λόγου και της ομιλίας δεν είναι απολύτως επιστημονικά τεκμηριωμένη. Ωστόσο, παρουσιάζονται παρακάτω κάποιοι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη του παιδιού.

· Οργανικοί παράγοντες, όπως ο αυτισμός, η νοητική καθυστέρηση, οι νευρολογικές παθήσεις, η βαρηκοΐα λόγω της έλλειξης ακουστικών ερεθισμάτων και οι σχιστίες που παρεμβαίνουν στο φυσιολογικό βάβισμα του μωρου.

· Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η διγλωσσία και η έλλειψη ερεθισμάτων στο άμεσο περιβάλλον του παιδιού

· Συναισθηματικοί παράγοντες, όπως η επιλεκτική αλαλία και η συναισθηματική ανωριμότητα του παιδιού, καθώς τα παιδιά αποφεύγουν την επικοινωνία και δεν εκτίθενται σε καταστάσεις κοινωνικής αλληλεπίδρασης και πρόσληψης γλωσσικών ερεθισμάτων.

Διάγνωση

Ένα κατάλληλο πρόγραμμα θεραπευτικής παρέμβασης στηρίζεται στη σωστή διάγνωση. Η αξιολόγηση προσαρμόζεται ανάλογα με το επίπεδο και τις ανάγκες του παιδιού. Συγκεκριμένα αξιολογούνται οι προγλωσσικές δεξιότητες του παιδιού, το παιχνίδι, η κατανόηση, η έκφραση, η συντακτική δομή της πρότασης, τα μορφολογικά στοιχεία του λόγου, η άρθρωση, η φωνολογία, η σημασιολογία, η πραγματολογία και αν χρειαστεί αξιολογείται η φωνή. Η αξιολόγηση μπορεί να πραγματοποιηθεί τυπικά με τη χρήση σταθμισμένων δοκιμασιών ή άτυπα μέσω της παρατήρησης και του παιχνιδιού.

Παρέμβαση

Στην παρέμβαση, ο λογοθεραπευτής δουλεύει αρχικά στις προγλωσσικές δεξιότητες του παιδιού, οι οποίες είναι η βλεμματική επαφή, η προσοχή, η συγκέντρωση και το παιχνίδι.

Στη συνέχεια, επικεντρώνεται αρχικά στην έναρξη της ομιλίας και στη συνέχεια στην ενίσχυση της λεκτικής επικοινωνίας του παιδιού. Η αρχή γίνεται με λέξεις ρουτίνας, την αναγνώρηση και κατονομασία οικείων προσώπων, τη παραγωγή φωνών ζώων, συλλαβισμό λέξεων και έπειτα στον εμπλουτισμό του λεξιλογίου.

Γενικά, παρατηρείται ότι όσο πιο έγκαιρα ξεκινήσει το παιδί την παρέμβαση, τόσο μεγαλύτερη βελτίωση θα παρουσιάσει.

Γιαννόπουλος Μάριος Χρύσανθος

Λογοπαθολόγος - Λογοθεραπευτής